ES BEGINNT IN BRESLAU

Neon istniejący. Kolekcja Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych we Wrocławiu.

Lokalizacja: Wrocław
Data powstania: 2008
Autor projektu: Rafał Jakubowicz
Materiał: metal, neon

Fotografie: Rafał Jakubowicz, Małgorzata Kujda/Muzeum Współczesne Wrocław, 2020

Materiały dzięki uprzejmości artysty Rafała Jakubowicza

oraz Muzeum Współczesne Wrocław

Tytuł pracy nawiązuje do projektu Zbigniewa Gostomskiego Zaczyna się we Wrocławiu zgłoszonego na Sympozjum Plastyczne Wrocław ‘70, który dziś funkcjonuje jako jedno z dzieł emblematycznych dla tego wydarzenia. Niemieckojęzyczna wersja zdania Gostomskiego zwraca jednak uwagę na kontekst samego Wrocławia i jego skomplikowaną historię. Miasto niegdyś polskie, przez długie wieki niemieckie, po II wojnie światowej wróciło do Polski, stając się kluczowym ośrodkiem tzw. Ziem Odzyskanych czyli dawnych terytoriów Trzeciej Rzeszy przejętych przez polską administrację po 1945 r. Powrót do retoryki integracji tych regionów z resztą kraju odgrywał ważną rolę propagandową w budowie socjalistycznego państwa. Miało to również wpływ na ożywienie na tych ziemiach ruchu artystycznego, który w latach 60. XX w. zdynamizował się w formie sympozjów i plenerów w Osiekach koło Koszalina, Elblągu czy Zielonej Górze. Wydarzenia te pozostawały kluczowe dla formułowania się zbiorowych doświadczeń polskiej neoawangardy przełomu lat 60. i 70. XX w. Sympozjum Plastyczne Wrocław ‘70 wpisuje się w ten ciąg wydarzeń. Rafał Jakubowicz poprzez przełożenie konceptualnego gestu-hasła Gostomskiego na język niemiecki stawia pytanie o historyczny, geograficzny, ale i polityczny kontekst. „Zaczyna się we Wrocławiu. Mogło zaczynać się gdziekolwiek” – pisał Gostomski, proponując uniwersalny system. Jakubowicz z kolei zwraca uwagę, że nie można odciąć się od konkretnej historii miejsca. Nawet jak najbardziej uniwersalny system nie pozbawi rzeczywistego kontekstu, nie wyeliminuje rzeczywistości.
Tekst: Piotr Lisowski