Neon

Zaledwie parę dekad temu, zanim z zachodu trafiły do nas liczne, kolorowe reklamy, na ulicach polskich miast dominowała jednolita, monochromatyczna architektura. Jej największą ozdobą były barwne, rozświetlające miasto neony, których projekty do dzisiaj zachwycają znawców sztuki. Szczególnie Warszawę wyróżniały na tle innych, europejskich stolic. Niektóre z nich, jak słynna „siatkarka”, doczekały się renowacji, większość jednak niestety nie przetrwała próby czasu. Na szczęście obecnie zdajemy sobie sprawę z ich wartości: powstało Muzeum Neonu w warszawskiej Pradze, kolekcja, nad którą pieczę sprawuje Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz wiele innych wystaw i publikacji, które odkrywają m.in. polityczne znaczenie pozornie niewinnych, świetlnych znaków. Wielu współczesnych artystów, jak Maurycy Gomulicki nawiązuje do polskiej tradycji neonu w swoich pracach. W filmie wypowiadają się m.in historyk, David Crowley, kolekcjonerka neonów, Ilona Karwińska czy artyści: Stanisław Soczyński i Paulina Ołowska.

 

Film jest częścią cyklu Guide to the Poles zrealizowanego w ramach Zagranicznego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji 2011.

Neony. Ulotny ornament warszawskiej nocy

Miejsce i rok wydania: Warszawa 2010

Wydawca: Fundacja Hereditas

Objętość: 154 stron

Format: 210 mm x 220 mm

Oprawa: miękka

ISBN: 978-83-931723-0-6

 

Książka Neony. Ulotny ornament warszawskiej nocy powstała z miłości do miasta, z fascynacji jego historią, unikalną formą obiektów, z chęci dokumentowania upływu czasu i zachowania pamiątki po znikającej biżuterii miasta.

Wydana właśnie przez Fundację Hereditas książka pt. Neony. Ulotny ornament warszawskiej nocy składa się z dwóch podstawowych części: komentarza Jarosława Zielińskiego dot. historii warszawskich neonów oraz swoistego katalogu reliktów stołecznych “kwiatów nocy” z fotografiami Izabelli Tarwackiej (IzaTT). Tekst części historycznej przeplatany jest bogatym materiałem ikonograficznym – zdjęciami neonów dawnej Warszawy oraz rekonstrukcjami niektórych z nich. Część katalogowa zawiera 80 zdjęć warszawskich neonów, zdjęć wykonanych w latach 1998-2010. Wystudiowane kadry, wyczekane oświetlenie, neony fotografowane za ciągu dnia, w słońcu, na które autorka czekała niekiedy kilka miesięcy, wyznaczając na mapie linijkę słońca w oczekiwaniu na idealne, naturalne światło.

 

Kilka lata temu odrestaurowany został neon koszykarki z Placu Konstytucji. To już jedna z ostatnich neonowych reklam z czasów PRL-u jakie przetrwały w Warszawie.[…] Tych starych neonów z każdym rokiem jest jednak coraz mniej. Każda książka poświęcona warszawskim neonom to próba ocalenia kawałka dziedzictwa kulturowego i estetycznego Warszawy.

z recenzji Jerzego S. Majewskiego

Łódzkie neony. Zapomniane perły wzornictwa PRL-u

Autor: Bartosz Stępień

Wydawca: Księży Młyn

Liczba stron: 115

Rok wydania: 2014

Oprawa: Miękka

EAN: 9788377291955

 

Zdobił czy szpecił? Informował czy reklamował? Zachęcał do kupna konkretnego towaru czy dbał, by nazwa firmy zachowała się w pamięci pokoleń? Na pewno – przyciągał wzrok. Neon, bo o nim mowa, to główny bohater książki Łódzkie neony Bartosza Stępnia. W okresie Polski Ludowej neon ubarwiał szary, monotonny obraz miast. Nocą rozjaśniał mroki, ożywiał ulice, wabił kolorami i bawił grafiką. Za dnia tracił na urodzie, stając się stelażem ze szklanych rurek. W PRL-owskiej Łodzi było ich wiele. Głównie znajdowały się na reprezentacyjnej ulicy miasta – Piotrkowskiej. Najczęściej umieszczano je na fasadach budynków, tuż nad oknem wystawowym sklepu, montowano na wysięgnikach w poprzek ulicy czy na dachach. W okresie największej popularności, na początku lat 70. XX w mieście znajdowało się 419 reklam świetlnych, z czego 159 przy ulicy Piotrkowskiej. Bohater pierwszego planu zwięźle informował i zachęcał klientów do zakupu towarów (Bielizna, Konwalia), polecał korzystanie z wielu usług (Foto), przypominał klientom, że w tym właśnie miejscu istnieje konkretny zakład, dom handlowy czy instytucja (Dom Technika, Central, Kino Tatry). Dziś, choć trudno je znaleźć, fascynacja nimi nie ustaje. Ciekawe liternictwo i niebanalna grafika nadal inspirują.

Polish Cold War Neon

Wydawnictwo: Mark Batty

Oprawa: twarda

Okładka: twarda

Ilość stron: 224

Rok wydania: 2011

ISBN: 978-1-93-561335-0

 

Książka Polish Cold War Neon opowiada fascynującą historię neonu w Polsce wspominając bogatą historię z ich przeszłości. Poprzez archiwalne i współczesne fotografie,  oryginalne wzory i wywiady z projektantami książka pokazuje sposób, w jaki komunistyczna przeszłość wpłynęła na przyszłość projektowania graficznego i typografii.

Neon Revolution. Eastern Bloc Electro-Graphic Design

Wydane przez Muzeum Neonów, Warszawa, Polska, 15 grudnia 2017 r.

Strony: 336

Format: twarda oprawa

Rozmiar: 30cm x 24cm

Język angielski

ISBN: 978-1-5272-1560-3

 

 

Zdjęcia Ilony Karwińskiej neonów z Bułgarii, Czechosłowacji, NRD, Węgier, Polski, Rumunii.

Wspomnienia i zdjęcia z Budapesztu autorstwa Jeffreya Feltmana, amerykańskiego dyplomaty i podsekretarza generalnego ONZ.

Zawiera esej profesora Davida Crowleya i neonowe zdjęcia Hansa J. Ortha z Warszawy, 1966.